Czaprak, potnik, podkładka to obowiązkowy element osprzętu jeździeckiego – służy do ochrony grzbietu i kłębu konia przed otarciem, pochłania koński pot i zapobiega wchłanianiu się go w siodło. Do użytku powszechnego czaprak, w obecnej formie trafił na przełomie XVI i XVII wieku. Początkowo, wykorzystywało podkładki głównie wojsko, pełniły funkcje ochronne dla grzbietu konia, ozdobne i metrykalne – były to kosztowne, wyszywane okrycia, zwane czołdarem, kropierzem lub dywdykiem – określające przynależność jeźdźca do danego oddziału czy stanu szlacheckiego.
Szukasz czapraka? Największą ofertę znajdziesz TUTAJ.
Współczesne czapraki podobnie mają zastosowanie ochronne i estetyczne. Obecne trendy mody jeździeckiej zmieniają się równie szybko i często, jak trendy w modzie powszechnej, narzucając nie tylko styl odzieży, ale również wzornictwo i estetykę osprzętu. O czaprakach można śmiało powiedzieć, że są niezbędne tak dla konia, jak i dla jeźdźca.
Najlepiej posiadać czaprak we wszystkich wzorach i kolorach – a ile czapraków należy rzeczywiście mieć? – praktycznie jest posiadać kilka wymiennych sztuk, dobrej jakości potników. Podstawowa zasada doboru odpowiedniego czapraka mówi: kształt czapraka jest wybierany zawsze zgodnie z rodzajem siodła, w zależności od dyscypliny jaką uprawiamy. Producenci zawsze wskazują rodzaj i rozmiar czapraka na etykiecie lub metce. Wyróżnia się następujące, typy czapraków (z oznaczeniami):
- ujeżdżeniowy DR/ DL – (skrót od niem. Dressur, ang. Dressage)
- skokowy S / J – (skrót od niemieckiego Spring, ang. Jumping) i SR- tzw. łezka
- uniwersalny / wszechstronny czaprak (klasyfikowany również jako crossowy) VS / GP / AP – (skrót od niem. Vielseitigkeit, ang. All Purpose i General Purpose)
Dodatkowo rozróżnia się czapraki wszechstronne o profilu ujeżdżeniowym oznaczone symbolem VSD oraz wszechstronne o profilu skokowym oznaczone symbolem VSS i tzw. pady, czyli specjalne czapraki pod siodła westernowe. W rozmiarze pony – opcjonalnie w oznaczeniach czapraków jest P np.: PVS – wszechstronny pony.
W ofercie dostępnej na rynku, występują również specjalne czapraki rajdowe z kieszeniami, a nawet wszytymi sakwami oraz wąskie podkładki pod pasy do lonżowania.
Czapraki bawełniane Eskadron Classic Sports z sezonu zima 2019/20
Tekstylia, z których wykonuje się czapraki, są bardzo różnorodne, producenci stawiają przede wszystkim na funkcjonalność materiału, jego przewiewność i wytrzymałość – nie bez znaczenia są oczywiście walory estetyczne. Czapraki szyje się z bawełny, tkanin syntetycznych, waflowych, siatkowych z użyciem wypełniaczy: porowatych, żelowych, pianek, włókien lub wełny. Potniki dostosowane są również do pór roku – kolekcje letnie – produkuje się z materiałów cieńszych, szybkoschnących, zimowe są grubsze, czasem podszyte lub w całości wykonane z naturalnego owczego futra, z okrągłym bądź prostym przodem, mają przednią część mocniej wypuszczoną lub dodatkowo obszytą tak, aby nie zawijały się pod siodło i nie urażały kłębu. Na rynku dostępne są także czapraki, zalecane do szczególnie intensywnego treningu, uszyte ze specjalnej tkaniny z wbudowaną strukturą komórkową, usuwającą wilgoć natychmiast na zewnątrz. Jeśli siodło jest nieco szersze dla konia, wówczas grubsze czapraki filcowe, z wszytym futrem i żelem działają jak dodatkowa uszczelka. Żel czy każda dodatkowa podkładka, musi być odpowiednio dobrany. W przypadku, gdy siodło jest dobrze, prawidłowo dopasowane do konia – żele i amortyzatory nie są potrzebne. Przy nakładaniu czapraka należy dopilnować, aby nie był on pofałdowany, należy również sprawdzić, czy jest on suchy i czysty, ponieważ nieczystości pod czaprakiem będą przeszkadzały naszemu wierzchowcowi, a nawet mogą spowodować obtarcia. Czaprak, nie powinien leżeć całkiem płasko, ponieważ może ocierać grzbiet szwem – prawidłowo umieszczony powinien delikatnie wchodzić w kanał między poduszkami siodła.
Przy doborze czapraka klienci coraz częściej zwracają uwagę na jakość wykończenia, motyw i kolorystykę. Producenci osprzętu jeździeckiego kreują nawet kolekcje ubrań z dopasowanymi do nich czaprakami, niektóre firmy oferują możliwość personalizacji czapraka – pod względem wzoru i kolorystyki. Oczywiście do czapraka dobiera kaloszki, ochraniacze, owijki, nauszniki tak, aby tworzyły spójną całość. Pamiętajmy, że należy regularnie sprawdzać stan czapraka, ponieważ wypełnienie zbija się i twardnieje, wtedy traci on swoje właściwości. Odpowiednio dopasowany i zadbany czaprak na pewno uczyni jazdę bardziej komfortową dla jeźdźca i konia, a wybór markowego modelu pozwoli na używanie go przez długi czas. Na rynku można znaleźć profesjonalne proszki i płyny do prania lub skorzystać z usług pralni jeździeckich. Do usuwania sierści z czapraka – najlepiej i najprościej użyć zwykłej, kuchennej rękawiczki gumowej. Używanie do pielęgnacji nieodpowiednich produktów może nam zniszczyć potnik. Odpowiednie użytkowanie zapewni nam długie korzystanie z ulubionego czapraczka.
Szukasz szerszej informacji nt. czapraków? Znajdzie je we wpisie na blogu Equishop.